Help, mijn paard heeft doppen?
Een volledig paardengebit bestaat uit 44 elementen:12 snijtanden, 4 haaktanden (niet altijd aanwezig), 4 wolfskiezen (niet altijd aanwezig) en 24 kiezen. De snijtanden en de eerste drie kiezen aan elke kant (links en rechts, boven en onder) hebben een melkvoorloper die daarna wisselt voor een blijvend element.
Tijdens het wisselen kan de paardenmond wat onrustig zijn, het tandvlees kan wat gezwollen zijn en een paard kan door de losse, scherpe elementen en pijnlijk tandvlees moeite hebben met eten. Het is dus fijn om te weten wanneer je paard zijn tanden en kiezen wisselt zodat je hier rekening mee kan houden.
Een restant van een melktand of melkkies noemen we een dop. Deze hoort tijdens het wisselen uit de mond te vallen omdat hij door de blijvende tanden en kiezen uit de kaak geduwd wordt. Een dop op zichzelf is dus geen afwijking.
Omdat dit artikel over doppen gaat kijken we voor de duidelijkheid alleen naar het wisselen van de tanden en kiezen (en niet naar het doorkomen van elementen).
De snijtanden wisselen van binnen naar buiten bij 2,5 jaar, 3,5 jaar en 4,5 jaar. De melkkiezen wisselen van voren naar achter op ongeveer 2,5 jaar, 3 jaar en 3,5 jaar.
Dit paard heeft de binnenste snijtanden boven en onder gewisseld (met rode stip) en deze zijn ook al mooi in slijting op elkaar. De twee middelste snijtanddoppen onder zijn ook al uitgevallen en we zien de blijvende tanden al doorkomen (groene stip). De melksnijtanden die daar boven zitten staan op het punt om ook uit te vallen, dat zijn dus de doppen die we zien en die zitten al los (blauwe stip). De buitenste snijtanden zien we niet heel goed op de foto, maar dit zijn nog melksnijtanden (oranje stip). Dit paard is dus.. 3,5 jaar oud!
Hier is een foto van de kiezenrij (vanuit het paard gezien rechtsboven) te zien. De voorste kies is al gewisseld. Bij de kies daarachter is te zien dat er een blijvende kies doorkomt die een dop naar buiten duwt. Het pijltje wijst de scheiding aan tussen blijvende kies en dop. Deze dop staat op het punt om eruit te vallen, dit paard is dus ongeveer 3 jaar oud.
Op deze foto zijn twee doppen te zien. Zo kun je ze aantreffen in de voerbak van je paard, maar er zijn ook paarden die de doppen in het land verliezen of doorslikken met het eten. Zoals te zien kunnen er aan doppen scherpe randen zitten. Als een dop nog aan een poot goed vast zit maar wel met de scherpe randen beweegt in de mond van een paard kan dit erg vervelend zijn, met name tijdens het eten.
Doppen geven problemen als ze niet op tijd los laten, of als er een stukje blijft zitten. Klachten die een paard kan vertonen zijn: langzamer eten, proppen ruwvoer uit de mond laten vallen, met het hoofd gooien tijdens het eten of rijden en als eigenaar kan je soms een vieze stank uit de mond van je paard ruiken. Een paardentandarts kan de doppen met een doppentang verwijderen.
Om af te sluiten een foto van een paard die ik vorige week heb behandeld. Dit paard was al volledig uitgewisseld maar had aan de binnenkant van zijn derde kies rechtsboven nog een fragmentje zitten van een dop. Rondom was het tandvlees/verhemelte wat rood en ontstoken. Het fragmentje was gelukkig eenvoudig te verwijderen.
Conclusie: omdat een paard sommige tanden en kiezen wisselt, verliest hij restanten van melkelementen: doppen. Dit proces kan zorgen voor een gevoelige mond en je paard kan hier tijdelijk last van hebben in de leeftijd van 2-5 jaar oud. Een paardentandarts kan controleren of het wisselproces natuurlijk verloopt en eventueel ingrijpen als dit niet zo is.